वातावरण संरक्षण गर्नका लागि नयाँ प्रविधिहरू अपनाइसकेका छन्। विगत आठ–नौ वर्षदेखि नयाँ प्रविधि अपनाएको कारण वातावरण प्रदूषण पनि कम भएको छ।
नातिभाइ ह्योम्वा
अध्यक्ष
भक्तपुर इटा उद्योग व्यवसायी संघ
प्रविधिका कारण इटा उद्योगहरू चाँडै प्रदूषणमुक्त हुनेवाला छन्
स्थानीय सरकारका कारण इटाभट्टा उद्योगीहरू समस्यामा छन् ः नातिभाइ ह्योम्वा
चार वर्षदेखि इटा स्टकमा छन्, बिक्री भएको छैन।
इटा उद्योग बन्द गर्न सजिलो छैन, तर सञ्चालनमा अनेक कठिनाइ छन्।
सविता नयाँजू, नेपाल न्यूज बैंक
इटाभट्टा उद्योगीहरूले विगतझैं यस वर्ष पनि इटा पोल्ने तयारी थालेका छन्। वातावरण मन्त्रालयको आग्रहलाई स्वीकार गर्दै उद्योगीहरूले केही ढिला गरी इटाभट्टामा इटा पोल्न आगो लगाउने तयारी गरेका हुन्। व्यवसायीले करिब पाँच महिना निरन्तर इटा पोल्ने बताएका छन्।
भक्तपुर नगरपालिका–९ का नातिभाइ ह्योम्वाले भनेः
“भट्टामा इटा पोल्ने कामको तयारी भइरहेको छ।”
इटाभट्टा सञ्चालनको प्रक्रिया
काँचो इटाको तयारीदेखि कारखानासम्मको प्रक्रिया:
- सुरुमै हामीले माटोलाई जम्मा गरेर राख्छौं।
- त्यसलाई मेशिनले पेल्छौं।
- पेलेको माटो इटा बनाउने खलमा लैजान्छौं।
- इटा बनाएर सुकाउने काम गर्छौं।
- सुकाइएको इटा भट्टामा ल्याएर पोल्ने काम गर्छौं।
इटा पोल्ने उपयुक्त समय कुन हो?
औद्योगिक प्रवर्द्धन बोर्ड, नेपाल इटा उद्योग महासंघ, र उद्योग मन्त्रालयको सहकार्यमा निर्णय भएको छ कि पुस मसान्तसम्म आगो नलगाउनु राम्रो हुन्छ। प्रदूषण घटाउन र वातावरणलाई कम असर पार्न माघ १ गतेबाट मात्र काम सुरु गर्नु उपयुक्त हुन्छ।
भट्टामा आगो लगाउँदा अपनाइने विधिहरू:
पहिले धेरै दाउरा बाल्ने गरिन्थ्यो। अहिले ग्यासको प्रयोग गरेर इटा पोल्ने गरिएको छ।
- ग्यासले वातावरणीय प्रदूषण कम हुन्छ।
- आर्थिक रूपमा ग्यास प्रयोग गर्दा खर्च कम पर्छ।
इटा उद्योगको वर्तमान अवस्था
- समग्र उद्योगको स्थिति कमजोर छ।
- चार वर्षदेखि उत्पादन भएका इटा स्टकमा छन्।
- निर्माण कार्य कम भएको कारण इटाको माग पनि घटेको छ।
- युवाहरूको विदेश पलायनले घर निर्माणमा कमी आएको छ।
स्थानीय सरकारसँगको सम्बन्ध
स्थानीय सरकारले सहयोग गरेको भए पनि अत्यधिक कर र नियमहरूको कारण दुःख पाइरहेको व्यवसायीहरूको गुनासो छ।
- “मेयरले सिफारिस दिए पनि स्थानीय बासिन्दाले अवरोध पुर्याउँछन्।”
इटाभट्टाका लागि आवश्यक कच्चापदार्थहरू:
- माटो: चिम्टाइलो प्रकारको माटो गुणस्तरीय इटा बनाउनका लागि प्रयोग गरिन्छ।
- इन्धन: कोइला, ग्यास, र भुस।
- भूमि: खेतीयोग्य नभएको जग्गाबाट माटो निकालेर घडेरीको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ।
भक्तपुर र आसपासका क्षेत्रमा माटोको कमी नरहे पनि छिमेकी जिल्लाबाट पनि माटो ल्याउने गरिएको छ।
